Clickertraining bij honden: tips en tricks

Clickertraining is een populaire methode om honden te trainen. Hoe start je met clickertraining en wat zijn de voordelen? We zetten je op weg!

Clickers die gebruikt worden bij trainingen zijn online te koop of in de meeste dierenwinkels, hoewel je elk voorwerp kunt gebruiken dat een kort, consistent geluid maakt (of een specifiek visueel signaal voor dove dieren) en buiten de trainingssituatie niet wordt gebruikt. Sommige hebben polsbandjes zodat je nog steeds de riem/leiband van je hond vast kunt houden. Bekijk goed de verschillende opties, zodat je weet wat het beste bij jou past. Verder in het artikel geven we je enkele suggesties.

Wat is clickertraining?

Clickertraining is een vorm van beloningsgerichte training waarbij een clicker wordt gebruikt om aan je hond te laten weten dat hij iets goed heeft gedaan. Clickertraining werkt doordat je hond leert een verband te leggen tussen twee dingen: het klik-geluid en de beloning (zoals een snoepje). Als je de clicker gebruikt bij goed gedrag en tegelijk een snoepje geeft, dan wordt de link gelegd. Uiteindelijk wordt, volgens het principe van Pavlov, de clicker zelf een beloning. Aanvankelijk wordt elke klik gevolgd door een beloning om je hond te helpen begrijpen dat het iets positiefs is. Na verloop van tijd kun je de frequentie van aparte beloningen verminderen omdat de klik op zichzelf al een beloning wordt.

Het idee achter het gebruik van een clicker in plaats van alleen een beloning, is dat je hond precies weet wanneer hij iets goed heeft gedaan. Dit werkt soms beter dan een beloning in de vorm van een snoepje, omdat er altijd wel wat tijd tussen het goed gedrag en het geven van de beloning zit. De hond kan bijvoorbeeld alweer zijn opgestaan of iets anders hebben gedaan tegen de tijd dat je hem beloont. Dit kan verwarrend zijn omdat hij zou kunnen denken dat hij voor dat gedrag werd beloond.

Bij clickertraining wordt het geluid van de klik gebruikt als een ‘markering’ voor goed gedrag. Het markeert precies het moment waarop je hond iets goed doet, zodat er geen verwarring ontstaat. Ook maakt de clicker altijd exact hetzelfde geluid, waardoor het heel snel en goed werkt.

Een ander voordeel is dat als je hond de voorkeur geeft aan voedselbeloningen, clickertraining kan helpen obesitas te voorkomen omdat er minder lekkernijen nodig zijn zodra de clicker zelf als beloning gaat dienen.

Beste tips voor clickertraining

• In de beginfase van clickertraining moet een klik altijd gevolgd worden door een beloning, zelfs als je per ongeluk geklikt hebt – anders kan je hond stoppen met het zien van de klik als een beloning.
• Probeer niet met de clicker naar je hond te wijzen – het is het beste om hem aan je zijde of achter je rug te houden.
• Gebruik de clicker niet om de aandacht van je hond te trekken, of gebruik het klikgeluid niet voor enig ander doel dan om je huisdier te vertellen dat ze iets goed hebben gedaan. Anders kunnen ze in de war raken en verliest het zijn effectiviteit.
• Klik slechts één keer voor elk correct gedrag.
• Klik op het exacte moment dat je hond het gedrag vertoont dat je van ze wilt zien.
• Houd trainingssessies kort – ongeveer 10-15 minuten maximaal, hoewel je ze een paar keer per dag kunt herhalen.

Hoe train je je hond met een clicker?

Het is altijd het beste om samen te werken met een geaccrediteerde trainer om je hond te trainen, omdat zij je een gedetailleerd plan kunnen geven over hoe je jouw individuele hond het beste kunt trainen met positieve, bewezen methoden.

Als je besluit dat clickertraining geschikt is voor jou en je hond, kun je onze eenvoudige stappen gebruiken om te leren hoe je moet beginnen met clickertraining.

De gouden regel: Bij clickertraining is timing alles
Zorg ervoor dat je jouw klikken goed timed. Probeer te klikken op het exacte moment dat je hond doet wat je vraagt – als de klik te vroeg of te laat komt, kan je hond gemakkelijk in de war raken.

Stap 1 – De klik leren kennen

Je hond moet leren dat de klik een beloning betekent voordat je hem ermee kunt trainen. Ga ergens rustig heen met hun favoriete beloning (als dit een voedselbeloning is, denk eraan om hun dagelijkse voedseltoevoer te verminderen zodat ze niet aankomen!). Gebruik de klikker en geef je hond direct daarna een beloning.

Je hoeft maar één keer te klikken en de beloning moet zo snel mogelijk na de klik volgen, hou die dus al klaar. Probeer niet te klikken en belonen als ze iets doen wat je wilt ontmoedigen. Herhaal dit een paar dagen, in sessies van ongeveer 2 minuten een paar keer per dag. Je wilt ze op het punt krijgen waar ze naar jou kijken en een beloning verwachten zodra je klikt.

Stap 2 – Basisgedrag

Zodra je hond weet dat de klik beloning betekent, kun je het gaan gebruiken voor basistraining. Begin met iets eenvoudigs, zoals je hond leren zitten. Houd een traktatie of speeltje (afhankelijk van wat je pup motiveert) in je hand en beweeg het langzaam omhoog en over het hoofd van je hond. Ze zouden automatisch terug moeten gaan zitten. Dit heet “lokken”. Je moet klikken zodra hun achterste de grond raakt. Op deze manier weten ze dat dat het gedrag is waarvoor ze beloond worden. Vergeet niet om ze hun beloning zo snel mogelijk na de klik te geven.

Stap 3 – Voeg een commando toe

Zodra je blij bent dat je je hond kunt “lokken” om te gaan zitten, kun je een commandowoord toevoegen. Zeg tegen je hond ‘zit’ en gebruik een beloning zoals in stap 2 om ze te lokken om te gaan zitten. Zodra hun achterste de grond raakt, zorg ervoor dat je klikt en beloont. Na een paar herhalingen, probeer het zonder de lok en kijk of ze het commando hebben begrepen. Forceer je hond nooit in een gedrag – je wilt dat ze training als een positieve ervaring zien. Hun achterste bv op de grond duwen helpt ook helemaal niet.

Stap 4 – Oefening baart kunst

Blijf dit herhalen in korte trainingssessies (maximaal 10-15 minuten, maar jonge puppy’s hebben nog kortere sessies nodig) – je hond zal snel leren dat het woord ‘zit’ die specifieke actie betekent en zal het automatisch doen. Zodra ze zelfverzekerd presteren, kun je beginnen met het verminderen van de frequentie waarmee ze de traktatie krijgen na de klik. De klik zou nu zijn eigen beloning moeten zijn geworden.

Andere eenvoudige gedragingen om met een clicker te trainen

Je kunt een clicker ook gebruiken om andere gedragingen aan te leren. Focus op het aanleren van slechts één of twee nieuwe commando’s tegelijk en introduceer geen nieuwe totdat je hond er zeker van is. Anders kunnen ze gemakkelijk in de war raken en wordt het moeilijk om te leren.

Voorbeelden zijn onder andere:

“Kijk” – vraag je hond om direct naar je te kijken, wat handig kan zijn als je ze snel moet afleiden of als je wilt dat ze aandacht besteden aan een gecompliceerder commando.

“Blijf” – zodra je hond op commando zit, probeer een verbaal “blijf” commando te geven en wacht één seconde voordat je klikt en beloont. Als hij die tijd niet blijft zitten, commandeer hem dan terug in zit en probeer het opnieuw. Zodra ze gelukkig zijn met het wachten voor een seconde, kun je de tijd uitbreiden naar twee, drie, dan vijf seconden. Blijf dit opbouwen totdat ze gelukkig zijn met het blijven zitten voor een aanzienlijke periode. Dan kun je toevoegen dat je je rug draait, oplopend tot weglopen terwijl je hond het blijf-commando vasthoudt. Bouw dit geleidelijk op en ga niet verder totdat je hond de vorige stap betrouwbaar uitvoert.

“Geef poot / pootje” – tik zachtjes op de poot die ze moeten geven en klik (en beloon) als ze het optillen. Zodra ze dat betrouwbaar doen, kun je je hand uitsteken en alleen klikken als hun poot je hand raakt.

“Ga liggen” – lok je huisdier in een liggende positie met een traktatie of speeltje. Dit kan gecombineerd worden met zeer zachte druk op hun rug. Klik zodra ze liggen. Bouw op tot het toevoegen van een commandowoord en faseer de lok uit zoals in het “zit”-voorbeeld.

“Op” en “Af” – je kunt een lok gebruiken om je hond te helpen met deze commando’s. Onthoud om te klikken zodra ze doen wat je wilt.

“Los” – het gebruik van een klik en een lokbeloning voor een “ruil” kan deze gedraging erg snel aanleren, omdat je hond zeker weet dat ze worden beloond voor het loslaten van het ding dat je van ze vraagt, in plaats van het grijpen van een nieuw ding. Wees hier heel precies met je timing – zorg ervoor dat je klikt op het moment dat je hond het ding dat ze vasthouden loslaat, voordat ze de aangeboden traktatie pakken.

De clicker gebruiken om je hond complexere dingen aan te leren

Je kunt clickertraining ook gebruiken om je hond meer complexe zaken aan te leren. Dit kan bijvoorbeeld zijn om je hond te laten liggen op hun hondenmand terwijl ze aan de andere kant van de kamer staan. Bij ingewikkeldere trainingen zoals deze, moet je in fasen trainen. Dit betekent dat je het gedrag dat je van je hond wilt zien opdeelt in stappen en elke stap beheerst voordat je verder gaat. Dit soort training in stappen wordt “vormgeven van een gedrag” genoemd.

Om je hond te leren op commando in hun mand te gaan liggen, kan de eerste stap zijn om te klikken en te belonen wanneer ze naar hun mand kijken als je een bepaald commando geeft, zoals “mand”. Vervolgens kun je doorgaan met alleen klikken wanneer ze er naartoe bewegen. Zodra ze dat doorhebben, klik je alleen als ze op de mand staan en uiteindelijk zul je het commando kunnen geven en zullen ze erheen gaan en erin gaan liggen.

Wanneer je traint met deze kleine stappen, stop dan met klikken voor een stap zodra je verder bent gegaan. Je kunt dingen zoals wijzen of lokken gebruiken om bij sommige stappen te helpen. Dit soort training werkt het beste als je hond zeer mentaal betrokken en nieuwsgierig is. Bij het vormgeven van gedrag moet je misschien de trainingssessies korter houden, omdat je hond gemakkelijk gefrustreerd kan raken als ze de volgende stap niet snappen.

Als je niet zeker weet hoe je een taak voor je hond moet opsplitsen, kunnen jij en je hond baat hebben bij trainingslessen. Zoek een trainer die clickertraining gebruikt en/of andere positieve trainingstechnieken toepast. Succes!

De beste clickers

Zin om te starten met de clickertraining? Dan heb je uiteraard nood aan een degelijke clicker. Overweeg er meteen meerdere te kopen zodat je bv 1 in je auto kan leggen en 1 thuis. Of gebruik ze als reserve zodat je exact dezelfde klik kan reproduceren als je eerste exemplaar stuk is.